تهدیدها

یکی از تهدیدات میش‌مرغ (چیرگ) لگدکوب شدن تخم‌‌ها و جوجه‌‌های تازه متولد شده توسط ماشین‌‌آلات کشاورزی است.

راه‌‌ کارهای پیشنهادی:

• به هنگام انجام فعالیت‌‌های کشاورزی، مراقب آشیانه میش‌‌مرغ‌‌ها و حضور آنها در مزارع بوده و به یاد داشته باشید شما مهمترین نقش را برای نجات این گونه از خطر انقراض دارید.
• در صورت مشاهده آشیانه میش‌‌مرغ در مزرعه، به آن نزدیک نشده و در اولین فرصت به اداره حفاظت محیط زیست بوکان اطلاع دهید.
• از کار در مزارع با ماشین‌‌آلات کشاورزی مانند کمباین در شب خودداری کنید.
• دروی گندم را با تاخیر 2 تا 4 هفته‌‌ای انجام دهید، این اقدام به جوجه میش‌‌مرغ‌‌ها فرصت رشد بیشتری می‌‌دهد.
• از شخم زدن زمین‌‌های کشاورزی بلافاصله پس از دروی محصول خودداری کنید و آن را با 2 تا 3 ماه تاخیر انجام دهید.
• به منظور شخم زدن اراضی کشاورزی به جای استفاده از گاو آهن، از دستگاه خاک‌‌ورز مرکب حفاظتی (کولتیواتور) استفاده کنید. با این کار ضمن کاهش زمان شخم و حفظ حاصل‌‌خیزی خاک، پَس چَر و بقایای گیاهی زیر خاک نمی‌‌رود.

یکی از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) آشفتگی زیستگاه و ریسک لگد شدن تخم‌‌ها، جوجه‌‌ها و آشیانه‌‌ ها در اثر چرا و تردد گله‌‌های دام است.

راه‌‌ کارهای پیشنهادی:

• در صورت مشاهده آشیانه میش‌‌مرغ به هنگام چرای دام، به آن نزدیک نشده و در اولین فرصت به اداره حفاظت محیط زیست بوکان اطلاع دهید.
• هرگز به تخم‌‌های میش‌‌مرغ دست نزنید و آنها را جابجا نکنید.
• از چرای دام در زمین ‌‌های کشاورزی بلافاصله پس از دروی محصول خودداری کنید و آن را به پایان تیرماه موکول کنید.
• تا حد امکان از چرای شبانه دام در زمین های کشاورزی درو شده خودداری کنید.
• از هدایت گله دام خود به زمینی که میش‌‌مرغ‌‌ها در آن حضور دارند خودداری کنید.
• در صورت مشاهده جوجه میش‌‌مرغ به هنگام چرای دام، آنها را تعقیب یا صید نکنید، تعداد جوجه‌‌ها را به خاطر سپرده و به اداره حفاظت محیط زیست بوکان اطلاع دهید.

یکی از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) خطر بالقوه خورده شدن تخم‌‌ها و شکار جوجه‌‌ها و حمله به میش مرغ های بالغ توسط سگ های گله و سگ های ولگرد است.

راه‌‌ کارهای پیشنهادی:

• تعداد سگ های گله را متناسب با تعداد دام خود مدیریت کنید.
• در هنگام چرای دام، رفتار سگ های گله را زیر نظر داشته و در صورت حمله سگ به سمت میش‌‌مرغ‌‌ها، آن‌‌ها را کنترل کنید.
• به ویژه در فصل بهار، اجازه پرسه‌‌زدنِ آزادانه سگ ‌‌های گله را در مزارع ندهید.
• از توله کشی غیر ضروری و افزایش جمعیت سگ های اهلی جلوگیری کنید.
• در صورت مشاهده تجمع سگ های ولگرد در محدوده دشت سوتاو بوکان موضوع را به تیم پروژه و اداره حفاظت محیط زیست بوکان اطلاع دهید.
• در صورت مواجهه با لاشه میش‌‌مرغ با موبایل خود از آن عکسبرداری و به اداره حفاظت محیط زیست بوکان گزارش کنید.

اقدامات در دست انجام:

• انتقال و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﺤﯿﺢ مرکز دفع ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ شهر بوکان
• زنده گیری سگ‌‌های ولگرد و انتقال آن ها به پناهگاه
• مدیریت تعداد سگ های گله دامداران

یکی از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) آتش‌‌سوزی در مراتع و مزارع کشاورزی است.

راه‌‌ کارهای پیشنهادی:

• از آتش زدن باقیمانده کاه و کُلَش کشاورزی در مزارع خودداری کنید.
• در فصل دروی گندم از افروختن آتش در نزدیکی مزارع خودداری کنید.
• در صورت مشاهده آتش سوزی در مزارع گندم، پیش از هر اقدامی با آتش نشانی تماس بگیرید.
• به محض شنیدن آژیر خودروهای آتش نشانی با رعایت احتیاط مسیر جاده را برای عبور آنها باز کنید. چرا که حاصل دست رنج یکساله کشاورزی در حال سوختن است، به علاوه ممکن است آشیانه میش مرغی در این آتش خاکستر شود.
• با ماموران آتش نشانی و محیط زیست در اطفاء حریق همکاری کنید.

یکی از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) مسموم شدن با مواد شیمیایی و آفت‌‌کش‌‌ها است.

راه‌‌ کارهای پیشنهادی:

• در هنگام کاشت گندم، مراقب باشید تمام بذرها با خاک پوشیده شده و بذری روی زمین باقی نماند. زیرا بذرها آغشته به قارچ کش بوده و در صورت تغذیه میش مرغ باعث مسمومیت و مرگ آنها می شود.
• در هنگام خرید سموم کشاورزی و علف کش ها، از اسامی تجاری اعلام شده از سوی اداره جهاد کشاورزی بوکان استفاده نمایید.
• برای استفاده از سموم کشاورزی و علف کش ها، با تقویم اعلام شده از سوی اداره جهاد کشاورزی بوکان هماهنگ باشید.
• محلول سم را بر اساس دستورالعمل مصرف و توصیه مروجان کشاورزی ترکیب نمایید و از استفاده بیش از حد سم خودداری کنید.
• در صورت مشاهده میش‌‌مرغ با علایم مسمومیت (گیجی، عدم تعادل، عدم قدرت پرواز و …) مراتب را فورا به اداره حفاظت محیط زیست بوکان اطلاع دهید.
• چند روز قبل از آغاز عملیات سم پاشی به تیم پروژه اطلاع دهید.

یکی دیگر از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) تکه تکه شدن زیستگاه در اثر گسترش ساخت‌‌وساز و تغییر کاربری اراضی کشاورزی است.

اقدامات موثر:

• به منظور کاهش تخریب زیستگاه‌‌ میش مرغ در منطقه بوکان، اطلاع رسانی و توجیه مسئولین محلی و جلب حمایت دستگاه های متولی می باید در اولویت قرار گیرد.
• وضع قوانین و اعمال محدودیت در صدور مجوزهای تغییر کاربری و ساخت و ساز در اراضی کشاورزی  و منابع طبیعی از یک سو و نظارت بر حسن اجرای آن از سوی دیگر می تواند راهگشا باشد
• برگزاری جلسات میدانی و جلب مشارکت مردم محلی، با تکیه بر اقدامات مشارکتی، طراحی و اجرا

یکی دیگر از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) خطر بالقوه شکار غیر مجاز توسط افراد بی اطلاع از شرایط گونه است.

اقدامات موثر:

• به دوستان و اقوام شکارچی خود درباره ارزش های حفاظتی میش مرغ اطلاع رسانی کنید.
• تنها کمتر از 30 قطعه میش مرغ در منطقه بوکان باقی مانده است، هرگز به سمت این گونه با ارزش و در خطر انقراض تیراندازی نکنید.
• جریمه شکار میش مرغ بیست میلیون تومان است و ممکن است با ماهها زندان همراه باشد. آگاه باشید این جریمه لطمه ناشی از حذف حتی یک فرد از میش مرغ ها را جبران نخواهد کرد.
• در صورت مشاهده تحرکات مشکوک افراد و شکارچیان غیر مجاز در محدوده زیستگاه میش مرغ، در اولین فرصت به اداره حفاظت محیط زیست بوکان اطلاع دهید.
• جلب همراهی جامعه محلی در حفاظت و جلوگیری از شکار میش مرغ
• افزایش نظارت بر حضور و آمد و شد افراد غیر بومی به محدوده زیستگاه

خوشبختانه به واسطه تلاش های انجام شده در سال های گذشته توسط کادر محیط زیست و علاقه و آشنایی بالای مردم محلی منطقه بوکان به ارزش های میش مرغ (چیرگ) شکار این گونه جزو کم اهمیت ترین تهدیدات گونه به شمار می آید.

ولی همچنان ریسک تهدید میش مرغ توسط شکارچیان غیر مجاز غیر بومی وجود دارد

یکی دیگر از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) دستبرد به آشیانه و ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺨﻢ ﺗﻮﺳﻂ افراد بی‌‌اطلاع از شرایط گونه است.

اقدامات موثر:

• در صورت مشاهده آشیانه میش‌‌مرغ، به آن نزدیک نشده، موقعیت آن را به خاطر سپرده، محل را به آرامی ترک کنید و در اولین فرصت به اداره حفاظت محیط زیست بوکان اطلاع دهید.
• هرگز به تخم‌‌های میش‌‌مرغ دست نزنید و آنها را جابجا نکنید. زیرا دستبرد به آشیانه میش مرغ باعث رهاشدن تخم‌‌ها و ترک محل توسط مادر شده و لطمه جبران ناپذیری به جمعیت این گونه در خطر انقراض وارد می کند.

یکی دیگر از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) تغییر الگوی کشت از گندم دیم به سایر محصولات کشاورزی است.

اقدامات موثر:

• آگاه باشید تغییر الگوی کشت به محصولات بلند قامت مانند ذرت، آفتابگردان و درختان میوه، بقای میش مرغ ها را تهدید می کند (میش‌‌مرغ به پوشش گیاهی کوتاه قد وابسته است)
• اطلاع رسانی به مسئولین محلی و جلب حمایت و همکاری دستگاه های متولی
• اطلاع رسانی به کشاورزان منطقه

یکی دیگر از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) برخورد با کابل های برق خطوط انتقال نیرو است.

اقدامات موثر:

• میش مرغ ها پرندگان بسیار سنگین وزنی هستند از این رو راه رفتن را به پرواز کردن ترجیح می دهند. آنها کنترل چندانی در هنگام شروع پرواز خود ندارند در نتیجه امکان برخورد آنها با کابل های برق در صورت بروز استرس های محیطی وجود دارد.
• از عبور از نزدیکی دسته میش مرغ ها در زمانی که در حال چرا در مجاورت خطوط انتقا نیرو هستند جدا خود داری کنید.
• در هنگام تردد با وسایل نقلیه در اراضی کشاورزی تا حد امکان آهسته برانید تا از رویارویی ناگهانی با میش مرغ ها خودداری شود، استرس و پرواز ناگهانی میش مرغ خطر برخورد آنها با خطوط برق را افزایش می دهد.
• حدالامکان از ترددهای غیرضروری در مزارع کشاورزی در زمانی که میش مرغ ها در مزرعه شما حضور دارند پرهیز کنید.
• در صورت مواجهه با لاشه میش‌‌مرغ در نزدیکی خطوط انتقال نیرو، ضمن ثبت موقعیت لاشه مراتب را به اداره حفاظت محیط زیست بوکان گزارش کنید.

یکی دیگر از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) استرس‌‌های محیطی ناشی از هجوم افراد برای جمع‌‌آوری گیاهان دارویی است.

به دلیل استرس‌‌های محیطی ناشی از تردد افراد برای جمع‌‌آوری گیاهان دارویی ممکن است تخم‌ها توسط مادر رها شوند.

اقدامات موثر:

• در فصل بهار از ترددهای غیرضروری در زیستگاه میش مرغ پرهیز کنید.
• اطلاع رسانی به مردم بومی و جلب مشارکت جامعه محلی می تواند راهگشا باشد
• صدور اطلاعیه و اعمال محدودیت برای حضور افراد در پناهگاه حیات وحش سوتاو و حمامیان می تواند راهگشا باشد
• در صورت مشاهده حضور افراد غیر بومی در محدوده زیستگاه میش مرغ، به اداره حفاظت محیط زیست بوکان اطلاع دهید.

یکی دیگر از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) توسعه طرح‌‌های آبیاری و تبدیل مزارع کشاورزی دیم به آبی است.

اقدامات موثر:

• اطلاع رسانی به مسئولین محلی، شهرستان و استان
• جلب حمایت و همکاری دستگاه های متولی
• اطلاع رسانی به کشاورزان منطقه

یکی دیگر از تهدیدات میش ‌مرغ (چیرگ) توسعه جاده های آسفالته در زیستگاه است.

اقدامات موثر:

• اطلاع رسانی و توجیه مسئولین شهرستان و استان
• جلب حمایت و همکاری دستگاه های متولی
• اعمال نظارت بیشتر بر تهیه مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه های راهسازی