آغاز برنامه مدیریت سگ‌ها در زیستگاه میش‌مرغ
مدیر پروژه حفاظت مشارکتی از میش‌مرغ در دشت سوتاو بوکان از آغاز برنامه مدیریت سگ‌های ولگرد در زیستگاه گونه‌ی در معرض انقراض میش‌مرغ خبر داد.
مهدی نبی‌یان با بیان اینکه «سگ‌های ولگرد یکی از تهدیدهای میش‌مرغ خصوصا در فصل زادآوری این گونه محسوب می‌شوند» گفت: با همکاری اداره حفاظت محیط زیست، شهرداری و فعالان محیط زیست شهرستان بوکان برنامه‌ای برای زنده‌گیری و انتقال سگ‌های ولگرد در حاشیه پناهگاه حیات‌وحش حمامیان و دشت سوتاو آغاز شد.
وی افزود: با توافقی که صورت گرفت، قرار بر این شد تا سگ‌های ولگرد حاشیه زیستگاه میش‌مرغ جمع‌آوری شوند و پس از انتقال به مرکز نگهداری سگ‌های ولگرد، عقیم‌سازی و انجام اقدامات دامپزشکی در آنجا نگهداری شوند.
به گفته نبی‌یان، سگ‌های ولگرد و بلاصاحب (رهاشده) یکی از تهدیدهای گونه‌ی میش‌مرغ محسوب می‌شوند چرا که با آغاز فصل زادآوری این گونه، سگ‌ها می‌توانند از تخم یا جوجه‌ی میش‌مرغ‌ها تغذیه کنند.
این کارشناس محیط زیست همچنین تصریح کرد: یکی از کانون¬های مهم سگ‌های ولگرد در حاشیه زیستگاه میش‌مرغ، مرکز دفن زباله شهرستان بوکان است که در مجاورت دشت سوتاو قرار دارد. در جلساتی که چند روز قبل در شهر بوکان در این خصوص انجام گرفت، شهرداری و اداره محیط زیست بوکان توافق کردند که شهرداری نسبت به جمع‌آوری و انتقال تمامی سگ‌های موجود در مرکز دفع زباله اقدام کند. همچنین نسبت به ترمیم حصار این مرکز جهت جلوگیری از ورود و خروج سگ‌ها اقدام عاجل صورت گیرد.
وی ادامه داد: عدم مدیریت صحیح محل‌های دفن زباله، رها شدن سگ‌های گله و غذا رسانی بدون کنترل به سگ‌های ولگرد در حاشیه زیستگاه‌ها، مهمترین دلایل افزایش جمعیت سگ‌ها در زیستگاه‌های طبیعی هستند که همین افزایش جمعیت سگ‌ها به عنوان یک گوشتخوار بزرگ جثه، باعث آسیب به جمعیت گونه‌های حیات‌وحش می‌شود.
زنده‌گیری و انتقال 27 سگ در مرحله نخست
مدیر پروژه حفاظت از میش‌مرغ همچنین از آغاز زنده‌گیری سگ‌ها در حاشیه زیستگاه میش‌مرغ خبر داد و گفت: در هفته گذشته نیز عملیات زنده‌گیری و انتقال 26 سگ ولگرد و یک سگ بلاصاحب طی همکاری شهرداری، انجمن حامی حیوانات«به‌شدار» و انجمن محیط زیستی«ژین‌بانان بوکان» زیر نظر اداره حفاظت محیط زیست بوکان انجام گرفت و این سگ‌ها به مرکز نگهداری سگ‌های ولگرد شهرستان بوکان منتقل شدند.
وی ادامه داد: این عملیات طی دو روز در حاشیه دشت سوتاو و محدوده روستای شیخلر انجام شد و عملیات برای زنده‌گیری سگ‌ها در حاشیه سایر زیستگاه‌های اطراف پناه¬اه حیات¬وحش سوتاوو و حمامیان کماکان ادامه دارد.
توافق با دامداران منطقه برای کاهش سگ‌های گله
نبی‌یان با بیان اینکه «مذاکراتی با دامداران منطقه برای کاهش تعداد سگ‌ها در گله‌های دام نیز انجام شد» تصریح کرد: دامدارن منطقه به ما گفتند که از تاثیر حضور سگ در زیستگاه‌ها بر جمعیت میش‌مرغ خبر نداشتند و به همین خاطر توافق بر این شد که سگ‌های همراه گله‌های دام را به حداقل کاهش دهند و علاوه بر این، حین چرای دام، سگ‌های گله را برای جلوگیری از پرسه زدن در مزارع گندم و ریسک کشف آشیانه میش مرغ¬ها و تغذیه از تخم¬ها و جوجه‌های آنها کنترل کنند.
وی گفت: یکی از فرصت‌های مهم برای حفاظت میش‌مرغ، جامعه محلی منطقه و علاقه مردم بومی به این گونه در معرض خطر است. خوشبختانه علاقه مردم بومی به این گونه باعث شده تا همکاری بسیار خوبی با پروژه داشته باشند.
پروژه حفاظت مشارکتی از میش‌مرغ در دشت سوتاو شهرستان بوکان از ابتدای سال ۱۳۹۹ توسط «کانون گردشگران طبیعت ایران» و با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان غربی و اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بوکان و با حمایت مالی برنامه کمک¬های کوچک (SGP) برنامه عمران ملل متحد در ایران آغاز به کار کرده است.
میش‌مرغ پرنده‌ای بزرگ جثه است که تنها کمتر از ۴۰ فرد از آن در ایران باقی مانده است. این پرنده که سنگین‌وزن‌ترین پرنده با قابلیت پرواز در جهان است، در ایران به دو شکل بومی و مهاجر مشاهده می‌شود. جمعیت بومی این پرنده تنها محدود به زیستگاه‌های شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی است و علاوه بر این، در بعضی سال‌ها پرندگانی به صورت انفرادی در پناهگاه حیات‌وحش میانکاله و پارک ملی بوجاق مشاهده شده‌اند.
اگرچه بر اساس رده‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN)، وضعیت جهانی میش‌مرغ «آسیب‌پذیر» (VU) اعلام شده است اما با توجه به جمعیت کم این گونه در کشور، زیستگاه بسیار محدود و تهدیدهای متعدد، این گونه با خطر جدی انقراض محلی در ایران روبرو است.